04
augustus
2016
|
13:11
Europe/Amsterdam

Eosta brengt zaadvaste paprika's en tomaten op de markt

Eosta, Europa's grootste leverancier van biologische kasgroente, brengt deze zomer voor het eerst zaadvaste paprika's en tomaten op de markt, onder de merknaam Nature & More. Zaadvaste rassen zijn rassen die telers zelf kunnen vermeerderen en gebruiken voor verdere veredeling, in tegenstelling tot de rassen die nu gebruikt worden. In de Nederlandse markt voor kasgroente worden zaadvaste rassen al decennia niet meer toegepast. De eerste zaadvaste paprika's en tomaten zullen te proeven zijn bij Estafette natuurvoedingswinkels vanaf zaterdag 6 augustus.

"Zaadvaste rassen leveren meer biodiversiteit en autonomie voor boeren"

Op dit moment worden vrijwel alle paprika's en tomaten geteeld met hybride rassen, waar steeds vaker patenten op liggen. Dit laatste bemoeilijkt de uitwisseling van materiaal voor verdere veredeling. Gert Kögeler, commercieel directeur van Eosta, is fel gekant tegen de EU-patenten: "We moeten voorkomen dat telers voor hun zaden straks afhankelijk zijn van een monopolist met gepatenteerd zaadgoed. De voortgaande consolidatie van de zadenmarkt en de EU-patenten op natuurlijke eigenschappen van planten zijn een gevaar voor de autonomie van boeren. Door patentvrije zaadvaste rassen op commerciële schaal in de markt te zetten, bieden we een tegenstem."

Zaadvaste rassen zijn een levende zadenbank
Zaadvaste rassen passen ook goed bij biologische plantenveredeling. Gert Kögeler: "In de biologische landbouw is diversiteit en aanpassing aan veranderende omstandigheden belangrijk. Daarom doe je de veredeling bij voorkeur niet in het lab maar op het veld. Zo zorg je ervoor dat de gewassen zich goed aan de lokale omstandigheden aanpassen. De levende biodiversiteit die je daarmee in stand houdt is waardevoller dan de bevroren zaden die in een kluis op Spitsbergen of andere genencentra worden bewaard. Als je die zaden over 100 jaar tevoorschijn haalt, passen ze minder goed bij de wereld zoals hij dan is. Door te werken met zaadvaste rassen, werken we aan een levende zadenbank voor de toekomst."

Samenwerking met Louis Bolk Instituut
Eosta heeft de zaadvaste paprika- en tomatenrassen geselecteerd in samenwerking met het Louis Bolk Instituut. Daarbij zijn veel rassen gebruikt die twintig, dertig jaar geleden door professionele veredelaars zijn ontwikkeld. Deze leveren betere prestaties dan de traditionele oude landrassen maar commercieel geschikte variëteiten zijn schaars. In de afgelopen decennia zijn namelijk vrijwel alle inspanningen gegaan naar het veredelen van hybride rassen. Die hebben een betere opbrengst, maar kunnen niet door de teler vermeerderd worden. De zaadvaste rassen die Eosta uiteindelijk koos, komen veelal uit Duitsland en de VS, waar de zoektocht naar geschikte zaadvaste rassen al langer bezig is.

Verdienmodel
Veredeling van zaadvaste rassen vraagt om een ander verdienmodel. Bij hydride en gepatenteerde rassen kopen boeren elk jaar zaad zodat veredelingsbedrijven kunnen blijven verdienen. Bij zaadvaste rassen (mits rechtenvrij) hebben boeren de mogelijkheid om zelf zaad te vermeerderen voor eigen gebruik. De beloning voor de veredelaar moet dan op een andere wijze geregeld worden. Eosta experimenteert daarom met modellen waarbij de teler, het zaadbedrijf en de handel met elkaar deze zaadvaste soorten tot een succes kunnen maken.

Zaadvast in de winkel
Eosta's biologisch-dynamische kasteler Rob van Paassen uit Oude Leede is dit voorjaar het experiment aangegaan met zaadvaste puntpaprika's en gele pepers, die inmiddels geoogst worden. De Warmonderhof in Dronten teelt een groot aantal zaadvaste tomatenrassen die nu ook geoogst worden. De producten zullen vanaf begin augustus worden verspreid via natuurvoedingswinkelketen Estafette. Bij succes zal de proef in 2017 verder worden uitgebreid.

Foto: 4 zaadvaste paprika's en 1 peper: Ferenc Tender, Pantos (onrijp), Sweet dreams (onrijp), Joelene's Rustic Red Italian, Sarit Gat peper.

Meer info over Eosta en zaadvaste rassen is te vinden in deze online brochure:
www.eosta.com/files/documenten/brochure_zaadvaste_rassen_nederlands_web.pdf