18
maart
2022
|
03:00
Europe/Amsterdam

Laat de pesticiden-, kunstmest- en krachtvoerlobby de oorlog niet misbruiken

Honingbij op paardenbloem
Honingbij op paardenbloem

 

De oorlog in de Oekraïne kan geen argument zijn om klimaat, biodiversiteit en menselijke gezondheid weer met ouderwetse voortvarendheid te gaan afbreken, zoals de agro-chemische lobbyclubs Copa-Cogeca en CropLife Europe willen.  Als je echt op korte termijn meer graan wilt verbouwen, doe dan iets met de miljoenen hectaren die nu voor biobrandstof en veevoer worden gebruikt, maar blijf van de Green Deal af.  De tijd om te marchanderen met bestaansvoorwaarden zoals klimaat en biodiversiteit is voorbij, aldus Volkerts Engelsman, CEO van Eosta.

De oorlog in de Oekraïne kan leiden tot schaarste op de wereldmarkt in graan, zonnebloemolie, veevoer en kunstmest. De Copa-Cogeca en CropLife Europe, de Europese lobbyclubs van de pesticiden-, kunstmest- en veevoerindustrie, probeert dit gegeven te misbruiken om het Farm to Fork beleid te bombarderen en de verduurzaming van de landbouw een paar decennia jaren terug te draaien in de tijd. Corporate Europe Observatory bracht er op 17 maart een rapport over uit. De lobby is bang voor de nieuwe Richtlijn voor Duurzaam Pesticidengebruik (SUD) die de Europese Commissie op 23 maart wil presenteren, met als doel 50% minder pesticidengebruik per 2030. Inmiddels ligt er nu een resolutie op de plank voor 23 maart om de Farm to Fork strategie, de landbouwplannen van de Green Deal, terzijde te schuiven, met voedselzekerheid als excuus. Rabobank laat z’n ware gezicht zien en doet er treurig genoeg aan mee. Terwijl de huidige crisis juist duidelijk maakt hoe hard die verduurzaming nodig is.

 De oorlog in de Oekraïne laat heel duidelijk zien dat voedselschaarste geen gevolg is van een te weinig intensieve productiemethode, maar van oorlog en verkeerd beleid. Veel landen zijn aan het hamsteren geslagen, en dat versterkt de crisis. Nederland heeft zich van de Oekraïne afhankelijk gemaakt voor veevoer (mais) en kunstmest, twee zaken waar duurzame en biologische landbouw ons juist van losmaakt. Kunstmest wordt uit aardgas gemaakt en maakt ons dubbel afhankelijk van fossiele brandstof, waar we nu juist vanaf willen. 

Het zijn Noord-Afrika en het Midden-Oosten die het hardste getroffen worden door het wegvallen van goedkoop, gesubsidieerd importgraan uit de Oekraïne. De afhankelijkheid van veel Afrikaanse landen is veroorzaakt door decennia neoliberaal beleid waarbij arme landen werden ontmoedigd om een eigen duurzame landbouw te ontwikkelen, maar wel geholpen om goedkope bulk te importeren. Zelfs Louise Fresco, ooit Commissaris bij Rabobank, zegt nu in een interview op Radio 1 dat we moeten denken aan de lange termijn en dit moment moeten gebruiken om duurzame landbouw op te zetten.

Wat de wereld nodig heeft, is een crisisbestendige landbouw, niet de hypergespecialiseerde monoculturen die overgevoelig zijn voor internationale verstoringen en waar alleen de termijnhandelaren een slaatje uit kunnen slaan. De klimaatcrisis en de biodiversiteitscrisis wachten niet op de oorlog in de Oekraïne, zoals Michaël Wilde van Bionext terecht opmerkt. De parkinsonepidemie onder boeren (een gevolg van pesticidengebruik) wacht evenmin. Duurzame landbouw pakt deze problemen aan en zorgt bovendien voor kortere kringlopen, meer weerbaarheid tegen verstoringen, meer voedselsoevereiniteit.

Als het slim is om meer graan in Europa of andere plekken in de wereld te gaan produceren, moeten we dat zeker doen. Maar er is geen enkele reden om dat niet duurzaam of biologisch te doen. Je hoeft daar de planeet niet verder voor af te breken. Als je in Europa meer graan wilt verbouwen, kun je beter de subsidies op biobrandstof onmiddellijk afschaffen, zoals de NGO Birdlife opmerkt. Miljoenen hectares in Europa worden nu namelijk gebruikt om auto’s te voeden. Een andere knop om aan te draaien is de veevoerproductie. Als je een deel daarvan vrij maakt, levert dat veel voedsel voor mensen op.  Maar het klimaat en de biodiversiteit zijn kritische bestaansvoorwaarden waar we niet langer mee kunnen schipperen.

Volkert Engelsman
Eosta

Meer lezen: